به گزارش سلام بانو، در جمهوری اسلامی، هر جا که قرار گرفتهاید، همانجا را مرکز دنیا بدانید و آگاه باشید که همه کارها به شما متوجه است، این کلام رهبر انقلاب در دیدار با مسئولان سازمان تبلیغات اسلامی، نقشه راهی است برای همه اقشار جامعه، از جمله کتابداران، که میتوانند با ایفای نقش فعال فرهنگی، در تحقق شعار سال «سرمایهگذاری برای تولید» سهمی مؤثر داشته باشند.
کتابخانهها، چه عمومی، چه مساجدی، چه تخصصی مانند کانون پرورش فکری یا مدارس، پایگاههایی برای آگاهیبخشی، شناسایی نیازهای اطلاعاتی مخاطبان، گردآوری منابع چاپی و الکترونیکی، و ایجاد فضایی برای تبادل دانش هستند.
طبق تعریف یونسکو، کتابخانه مجموعهای منظم از منابع اطلاعاتی است که خدماتی را برای برآوردن نیازهای پژوهشی، آموزشی و تفریحی مخاطبان ارائه میدهد و از سوی دیگر، تولید به معنای خلق کالا یا خدمتی با ارزش است که افراد از آن بهرهمند میشوند.
حال پرسش این است: چگونه کتابداران میتوانند حلقه وصل تحقق شعار سال باشند؟
کتابخانهها؛ زیرساخت تحول و تولید
برای ایجاد تغییر، آگاهی و مهارتآموزی ضروری است. همانطور که خانوادهای با فرزند کنکوری با کسب دانش و مشورت، اضطراب را کاهش میدهد و محیطی امن برای موفقیت ایجاد میکند، کتابخانهها نیز میتوانند زیرساختی برای تحقق شعار سال فراهم آورند.
این زیرساختها با افزایش رونق کسبوکارهای کوچک، تقویت خودباوری، ترویج فرهنگ کارآفرینی و تغییر نگرش به ظرفیتهای داخلی شکل میگیرند.
گام اول: آگاهیبخشی
کتابخانهها میتوانند با ایجاد بانکهای مطالعاتی از کتابهای اقتصادی و تولیدی به زبان ساده، دسترسی به دانش را تسهیل کنند. این منابع میتوانند شامل کتابها، سایتها و پایگاههای اطلاعرسانی باشند. برای مثال، سایتهایی مانند «کتابرسان» یا «بوکزیستو» که به دستهبندی موضوعی کتابها میپردازند، الگوهای موفقی هستند.
کتابدار در اینجا نهفقط مروج مطالعه، بلکه مشاوری است که نیاز مخاطب را با منابع مناسب پیوند میدهد.
گام دوم: انتقال دانش و ایدهپردازی
پس از گردآوری منابع، کتابخانهها باید این دانش را به مخاطبان منتقل کنند اینکار نیازمند ایدهپردازی متناسب با نیازهای هر محله است.
معرفی کتاب از طریق کانالهای محلی، راهاندازی قفسههای موضوعی با محوریت اقتصاد و تولید، برگزاری تورهای تجربهنگاری مانند پروژه «حرکت» که روایت تجربیات حلقههای میانی را ارائه میدهد، نشستهای اقتصادی با حضور کارآفرینان موفق و معرفی کتابهایی چون «تندتر از عقربهها حرکت کن» یا «آرزوهای دستساز»، و وبینارهایی با موضوعاتی مانند چالشهای کسبوکار بانوان یا راههای درآمدزایی در پلتفرمهای داخلی از جمله این ایدهها است.
طرحهایی مانند «کولهکتاب» در اردبیل یا کتابخانههای سیار نمونههای عملی این گام هستند.
گام سوم: مشارکت و شبکهسازی
نقش کتابدار با ارائه منابع و انتقال دانش پایان نمییابد. گام بعدی، فعالسازی ظرفیتهای محلی برای تولید است کتابخانهها میتوانند با همکاری سازمانهایی مانند فنیوحرفهای، جهاد کشاورزی، کانونهای مساجد، کمیته امداد و مجموعههای مردمی، برنامههای مشترکی اجرا کنند.
معرفی پلتفرمهایی مانند «حلالفاند» یا «مزرعه حیات سبز» میتواند به توانمندسازی اقتصادی کمک کند.
کتابداران در این مرحله بهعنوان مشاورانی امین، مخاطبان را به منابع و فرصتهای مناسب هدایت میکنند.
نتیجه: تولید نیروی فکر
تولید تنها به کالای مادی محدود نیست؛ تولید نیروی فکر و ارتقای مهارتهای انسانی از طریق دانشمحوری، مقصد نهایی است، کتابداران با ایفای نقش فعال فرهنگی و بهرهگیری از ظرفیتهای محلی میتوانند هر کتابخانه را به مرکزی برای تحول تبدیل کنند، همانطور که رهبر انقلاب فرمودند، هر فرد در هر جایگاهی میتواند با تکیه بر ایمان و غیرت دینی، دنیا را متحول کند امروز، ابزار این تحول در دسترس است و کتابخانهها میتوانند با برنامهریزی دقیق، در تحقق شعار سال و شکوفایی اقتصاد ملی نقشی ماندگار ایفا کنند.
برای مخاطبان: کتابداران، فعالان فرهنگی و کتابخوانان
بیایید هر کتابخانه را به مرکزی برای تولید دانش، انگیزه و خودباوری تبدیل کنیم. با قدمهای کوچک اما هدفمند، میتوانیم محلهمان را به کانون تحول بدل کنیم و نشان دهیم که کتاب، نهفقط منبع دانش، بلکه ابزاری برای ساختن آیندهای پویا است.
ثبت دیدگاه